Nhiều người có xu hướng ăn ngoài do công việc bận rộn, tính tiện lợi hoặc sở thích nhưng theo các chuyên gia, tự nấu ăn tại nhà thu được nhiều lợi ích sức khỏe.
Vợ chồng chị H.T, kế toán viên tại một cơ quan nhà nước ở Hoàng Mai, Hà Nội có 2 con 15 tuổi và 13 tuổi. Do đặc thù công việc quá bận rộn nên gia đình chị không nấu ăn tại nhà mà chọn cách ra ngoài ăn từ khoảng 3 năm nay.
Việc thiếu thời gian và lập kế hoạch khiến việc ăn uống ở nhà hàng trở thành lựa chọn dễ dàng với gia đình chị H., tuy nhiên việc đi ăn ngoài đồng nghĩa với việc không thể kiểm soát về dinh dưỡng của gia đình mình.
Cách đây 6 tháng, chị H. đã quyết định quay lại với việc nấu ăn tại nhà cho gia đình, lên kế hoạch trước thực đơn đủ chất dinh dưỡng cho mỗi bữa. Quyết định của chị H. đã thu được rất nhiều lợi ích về sức khỏe thể chất và tinh thần từ việc nấu ăn tại nhà.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc kết hợp nhiều bữa ăn tự nấu hơn vào thói quen hàng ngày, giảm sự phụ thuộc vào thực phẩm đóng gói và đồ ăn ở nhà hàng là điều rất tốt cho sức khỏe vì một số lý do. Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe của việc nấu ăn tại nhà:
1. Nấu ăn tại nhà mang lại lợi thế về dinh dưỡng
Nấu ăn tại nhà giúp kiểm soát chế độ ăn lành mạnh hơn.
Nấu ăn tại nhà sẽ kiểm soát được các nguyên liệu sử dụng. Điều này có nghĩa là có thể chọn sử dụng các thành phần chất lượng cao, giàu chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe của mình. Có thể tùy chỉnh bữa ăn để đáp ứng nhu cầu ăn của mình và luôn chủ động tránh thực phẩm không an toàn cho bản thân và gia đình.
Bữa ăn nấu tại nhà có xu hướng ít calo, chất béo không lành mạnh và natri hơn so với thực phẩm chế biến sẵn hoặc thực phẩm ở nhà hàng. Bằng cách sử dụng nguyên liệu tươi ngon và giảm thiểu việc sử dụng các chất phụ gia và chất bảo quản, dễ dàng tạo ra những bữa ăn cân bằng và bổ dưỡng để hỗ trợ sức khỏe tổng thể của mọi thành viên trong gia đình.
2. Nấu ăn tại nhà tiết kiệm tiền hơn ăn ngoài
Một trong những cách tốt nhất để tiết kiệm tiền hàng ngày là ăn ở nhà. Dữ liệu gần đây cho thấy chi phí ăn uống bên ngoài đã tăng.
Theo Báo cáo thị trường Kinh doanh Ẩm thực tại Việt Nam năm 2023 (dự án nghiên cứu chuyên sâu thường niên của iPOS phối hợp cùng Công ty cổ phần Nghiên cứu ngành và Tư vấn Việt Nam - VIRAC) thực hiện trong 4 tháng với gần 3.000 nhà hàng, quán ăn và gần 4.000 người tiêu dùng trên cả nước, chủ yếu tại các tỉnh thành lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ.
Báo cáo chỉ ra rằng, chi tiêu của người Việt có sự tăng trưởng nhẹ. Đối với tiêu dùng ăn ngoài, mức chi cho tiêu dùng của người Việt gia tăng từ 5-10%. Thậm chí, có tới 14,9% thực khách sẵn sàng chi tiêu bữa tối hàng ngày với mức trên 100.000 đồng, gấp 3,5 lần so với năm 2022. Đồng thời, mức tiêu dùng cho việc đi cà phê của người Việt cũng tăng nhẹ, với 59,5% thực khách sẵn sàng chi tiêu trên 41.000 đồng cho hoạt động này.
Lựa chọn nấu ăn ở nhà thậm chí thêm vài bữa mỗi tuần có thể khiến ví tiền không bị tốn quá nhiều. Và việc mua nguyên liệu chất lượng cao với giá rẻ hơn sẽ dễ dàng hơn.
3. Nấu ăn tại nhà có thể giảm lượng thực phẩm chế biến sẵn
Nhiều bữa ăn ngoài hàng thường bao gồm thực phẩm chế biến sẵn, chứa nhiều chất béo không tốt cho sức khỏe, đường bổ sung và natri. Những thành phần này, khi tiêu thụ quá mức, có thể góp phần gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, bao gồm béo phì, bệnh tim và đái tháo đường. Nhiều nghiên cứu cho thấy thực phẩm chế biến sẵn là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý.
Khi nấu ăn ở nhà, việc hạn chế hoặc cắt bỏ hoàn toàn số lượng thực phẩm chế biến sẵn sẽ dễ dàng hơn nhiều. Người nội trợ có thể kiểm soát lượng natri thêm vào mỗi món ăn và dễ dàng thay thế các loại dầu không tốt cho sức khỏe bằng các lựa chọn như dầu ô liu, có chứa chất béo lành mạnh.
4. Kích thích trí não
Nấu ăn tại nhà phát huy khả năng sáng tạo các món ăn.
Việc nấu ăn tại nhà có cơ hội phát huy khả năng sáng tạo, thử nghiệm các nguyên liệu và điều chỉnh công thức nấu ăn khi thấy phù hợp. Nó mang lại sự thích thú vì cảm thấy như mình đang sử dụng một phần khác của bộ não.
Người cao tuổi có thể khám phá ra những lợi ích nhận thức mạnh mẽ hơn nữa từ việc chuẩn bị bữa ăn. Nấu ăn là một hoạt động tốt, kích thích giúp người cao tuổi luôn sử dụng trí óc của họ, đồng thời lưu ý rằng việc học các kỹ năng và nhiệm vụ mới - như chuẩn bị một công thức nấu ăn mới - có thể ngăn chặn sự suy giảm nhận thức.
Hơn nữa, nấu ăn còn giúp xây dựng sự tự tin cho người cao tuổi. Khi họ không phụ thuộc vào bữa ăn của gia đình, điều đó mang lại cho họ cảm giác độc lập.
5. Nấu ăn là việc tự chăm sóc bản thân và giúp thư giãn
Những lợi ích về mặt thể chất của việc ăn những bữa ăn lành mạnh, nấu tại nhà đã được nhiều người biết đến. Còn những lợi ích về tinh thần và cảm xúc khi nấu ăn là một hoạt động trị liệu và thú vị giúp thư giãn, thoải mái.
Trong một thế giới bận rộn và nhịp độ nhanh, việc dành thời gian chuẩn bị một bữa ăn có thể mang lại sự nghỉ ngơi rất cần thiết để thoát khỏi những căng thẳng và nhu cầu của cuộc sống hàng ngày. Nghiên cứu được thực hiện trong đại dịch COVID-19 đã chỉ ra rằng nấu ăn mang lại niềm vui và tăng khả năng sáng tạo trong thời gian đặc biệt căng thẳng đối với nhiều người. Quá trình chế biến thức ăn tạo ra món ăn ngon có thể là một hình thức tự chăm sóc bản thân, là cơ hội để nuôi dưỡng bản thân và những người thân yêu trong gia đình.
Nấu ăn tại nhà vừa tiết kiệm vừa tốt cho sức khỏe.
6. Tránh sử dụng những hóa chất hoặc các chất phụ gia hơn
Hóa chất hoặc các phụ gia trong nấu ăn được tìm thấy với số lượng cao hơn nhiều trong thức ăn nhanh và thức ăn được chế biến tại nhà hàng. Hóa chất và các chất phụ gia có liên quan đến bệnh thận và gan, rối loạn chức năng miễn dịch và cholesterol cao.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy những người dành nhiều thời gian ăn uống ở nhà hơn có xu hướng có mức hóa chất trong máu thấp hơn.
7. Ăn cùng nhau thúc đẩy sự kết nối gia đình, bạn bè
Việc chia sẻ thời gian cùng nấu ăn với người các thành viên trong gia đình không chỉ mang lại cảm giác dễ chịu mà việc gắn kết trong cùng một bữa ăn còn thúc đẩy sự kết nối thực sự. Dù là với đồng nghiệp, gia đình hay bạn bè, hành động chia sẻ trong việc nấu ăn có thể làm sâu sắc thêm mối quan hệ và thậm chí cải thiện sức khỏe.
Dành thời gian cho gia đình và bạn bè là điều quan trọng đối với sức khỏe của mọi người. Nó có thể tránh khỏi sự cô đơn, vốn có liên quan đến trầm cảm, bệnh tim và các bệnh khác. Với một chút nỗ lực, nấu ăn có thể giúp bạn hòa đồng hơn. Yêu cầu con bạn cùng vào bếp, giao cho chúng những công việc đơn giản nếu chúng còn nhỏ. Hoặc cùng nấu ăn với bạn bè, chiêu đãi bạn bè những món ăn tự nấu tại nhiều buổi gặp mặt.
8. Ăn uống tại nhà khuyến khích việc ăn uống chánh niệm
Khi đầu tư thời gian và công sức vào việc chuẩn bị bữa ăn, sẽ tự nhiên nhận thức rõ hơn về những gì mình đang ăn và đang tiêu thụ bao nhiêu. Sự chánh niệm này có thể giúp lựa chọn thực phẩm tốt hơn ngay từ đầu, ngăn ngừa ăn quá nhiều và hạn chế ăn vặt suốt cả ngày.
Bảo Châu
